M.Ö.(197-159)’da Bergama Kralı 2.Eumenes ve 1.Attalos tarafından Bergama’da kurulur. Helenistik çağın İskenderiye Kütüphanesinden sonraki en büyük kütüphanesiydi. Bundan dolayıdır ki aralarındaki rekabet yüzünden Mısır Kralı Bergama’ya papirüs ihracını durdurur.
Bergama Kralı ise papirüs yerine geçebilecek her hangi bir şey bulana büyük ödüller vereceğini duyurur. Sardesli sanatçı Krates oğlak derisinden yapılmış, daha sonra adına parşömen denilen bir örnek getirir. Parşömen için ölmüş oğlak ve kuzu derilerini kullanırlar.
Bergama Kütüphanesinin parşömen sayesinde 200 bin tomar kitabı olur ve Bergama İskenderiye karşısında bilim ve sanatta erişmek istediği yere ulaşmış olur.
Bergama M.Ö.133 de Roma egemenliğine geçer. Romalı bilginler Bergama kütüphanesinde Helen kültürüne ait eşsiz bilgiler bulurlar.
Athena Tapınağı’nın kuzey koridoru arkasında bulunan kütüphane 1880 yılında Akrapol’de yapılan kazılarda Carl Human ve Prof Conze tarafından tekrar gün yüzüne çıkarılmıştır.
Kitaplar nemli havadan korunmak için kuzey ve doğuya konulmuş , raflarla duvar arasında yarım metrelik boşluk bırakılmıştır.Kütüphane içinde tanrıların heykelleri dışında önemli yazar ve şairlerin de heykelleri bulunuyordu.
İskenderiye Kütüphanesi yazmaları M.Ö.47 yılında Sezar’ın İskenderiye’yi işgali sırasında yanarak yok olur. Sezar’ın ölümünden sonra Bergama iç çatışmalar yüzünden eşsiz kütüphanesini yitirir. Kitaplar MÖ.41 de Antonius tarafından aşık olduğu Mısır kraliçesi Kleopatra‘ya gemilerle taşınarak hediye edilir. Böylece yanan İskenderiye Kütüphanesi’nin yerini doldurmuş olur.Ama yine bir savaş sırasında İskenderiye’ye gelen Bergama kitapları da yanarak yok olur.
Ne yazık ki insanlık tarihinin bu iki büyük bilgi deposu yine insanoğlu tarafından yok edilerek karanlığa gömülmüştür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder