Marcilio Ficino(19 Ekim 1433-1 Ekim 1499)
Ortaçağ’dan Rönesans’a geçişte bir ışık
Rönesans’ın var oluşunda önemli rol oynaya Ficino her şeyden önce bir filozof ve aynı zamanda bir eğitimci doktor, müzisyen ve rahipti.
Rönesans’ın ilk yıllarından itibaren Ortaçağ Skolastik Felsefesine karşı olan tavır, 1438'de (15.yy), Platon'un coşku derecesinde hayranı olan ve bütünüyle Doğu Hıristiyanlığının zihniyetini taşıyan Georgios Gemistos Plethon’un (1355-1450) Cosimo Medici'nin sarayına gelerek bir Platon Akademisi kurmaya onu ikna etmesiyle sistemli çalışmalara dönüşecektir. Cosimo'dan sonra Medici ailesinin temsil eden Lorenzo Medici ve Juliano Medici dönemlerinde Floransa'da söz konusu Akademi etkinlik sağlamaya başlar. Platoncuların bir toplanma mekanı olan Akademi sadece İtalya'da değil, bütün Avrupa'nın bilim çevrelerine Platon üzerine ortaya çıkan incelemeleri yaygınlaştırmaya başlar. Plethon'un öğrencileri arasında, Özellikle Trabzonlu kardinal Basilius Bessarion (1403-1472), ve Marsilio Ficino vardır.
Marcilio Ficino’nun babası Medici ailesiyle yakınlığı olan başarılı bir cerrahtır. Oğlunu Floransa’daki Bologna Üniversitesine göndererek doktor olmasını ister. Bunun sonucunda Marcilio Ficino Cosimo Medici’yle tanışır. Tıp eğitiminin yanında felsefe çalışmaya başlar. 23 yaşında, 1456 yılında Platon Akademisine katılır. Ficino’nun yeteneği Akademi’nin yöneticisi Cosimo tarafından keşfedilir ve Platon Akademisi’ne müdür olarak seçilir. Cosimo’nun Ficino’ya Platon’u kendi dilinde okumasını önermesi üzerine Yunanca öğrenir. Ficino çalışmalarına Hermes Trismegistus’a atfedilen eserleri Latinceye çevirerek başlar. Daha sonra Platon ve Plotinus’un tüm eserlerini Latinceye çevirir.
Florensalı Ficino ve platonik akademisi Rönesans’a zihinsel ve tinsel ilham kaynaklarını kazandırdı. Platon ile insandaki ilahi kökeni yeniden ortaya çıkardı. Ficino ve akademisi etrafında buluşmuş düşünürler Lorenzo dé Medici, Alberti, Poliziano, Landino, Pico della Mirandola dönemin en parlak grubunu meydana getirmiş ve Rönesans’ın bedenleşmesini sağlamışlardır. Doğrudan Ficinio’dan ilham alan büyük Rönesans sanatçıları Boticelli, Michelangelo, Raphael, Titian, Dürer ve diğerleri de yenilenmeyi sanat alanına taşımışlardır. Görsel sanatlar Ficino için çok önemliydi; çünkü ruha, ilahi dünyadaki kökenini hatırlatma işlevini taşıyorlardı. Böylece Florensa’da resmin önemi artmıştır. Müzisyen olarak hedefi, insanın en yüksek duygularından olan kendini adamayı ortaya çıkarmaktı ve böylece çağdaşları onun olağanüstü etkisini tanıdı. Botticelli’nin İlkbahar’ını yakından etkileyen kişiydi.
Akademideki toplantılara katılanlara klasik felsefeyi öğretti. 131 mektubu bu toplantılarla ilgili bize bilgi verebilir. Kurduğu bu topluluk tinsel bir aile gibidir, topluluğun üyeleri birbirine sevgi ile bağlıdır ve Rönesans’ın ortaya çıkışının en güçlü nedenlerinden biri olmuşlardır.
Ficino 1473’te Floransa Katedrali’nin rahibi oldu. Rahiplik onun için en büyük işti; çünkü Tanrı’nın yerinde, O’nun işini insanların arasında yapmak anlamını taşıyordu. Ona göre insan ruhu tanrıdan türemiştir ve sonra yine ona dönecektir. Evren en başında Bir olanın bulunduğu bir basamaklar ülkesidir ve tüm bağlar insanda düğümlenir ve bu sayede insanda bilmek gücü vardır.
Ficino 15.yy’ın sonlarına doğru Eflatun, Plotinus, Hermes Trismegistus’un antik majisini yeniden ortaya çıkararak Ortaçağ Avrupası’nın fikir dünyasında bir zelzele yarattı.
Nurdan Özgür